Kraków, 4.11.2020 r.

Jak, na wielu frontach, sprostać wyzwaniom edukacji zdalnej?

04 listopada 2020

W ostatnim czasie wróciliśmy do systemu edukacji zdalnej. To wyzwanie dla wszystkich: nauczycieli, uczniów i rodziców. Po doświadczeniach poprzedniego półrocza możemy wyciągnąć wnioski, jak usprawnić model nauki na odległość, przede wszystkim z myślą o dzieciach.

Wiedzą i wskazówkami dla szkoły, nauczycieli i rodziców dzieli się Max Azarov - prezes szkoły języka angielskiego online Novakid i ekspert w zakresie edukacji zdalnej.

Pandemia covid-19 zaskoczyła wszystkich w równym stopniu, wymuszając izolację i, bez uprzedniego przygotowania, prowadzenie zajęć szkolnych w trybie online. Po ostatnim semestrze edukacji zdalnej można wyciągnąć wnioski, jak zwiększyć jej efektywność. Tym bardziej, że nie wiemy, jak długo jeszcze potrwa pandemia i czy obowiązkowa nauka zdalna nie wejdzie w życie na stałe, jak choćby w przypadku uczniów przewlekle chorych, mających indywidualny tok nauczania czy będących na tzw. edukacji domowej.

Szkoła w walce z wykluczeniem cyfrowym

Co może zrobić szkoła? Przede wszystkim - postawić na rozwój kompetencji cyfrowych swoich pracowników. Jak wynika z badania “Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych podczas epidemii koronawirusa”[1] przeprowadzonego przez Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej, Fundację Orange oraz Fundację Dbam o Mój Zasięg, ponad połowa nauczycieli deklarowała po przebytym semestrze zajęć online dalszą potrzebę szkoleń z obsługi narzędzi cyfrowych do edukacji zdalnej. W większości szkół w Polsce są informatycy, których można zaangażować w przeszkolenie nauczycieli w zakresie nauczania na odległość. Nie trzeba do tego zatrudniać zewnętrznych firm. Równie ważne jest wyposażenie nauczycieli i uczniów w sprzęt elektroniczny, by nikt nie był wykluczony cyfrowo. We wspomnianych już badaniach[2] widać, że prawie co trzeci nauczyciel oraz co piąty uczeń musiał zakupić nowy sprzęt, aby uczestniczyć w lekcjach. Prawie tyle samo musiało zainwestować w dodatkowy transfer danych internetowych. Warto pomyśleć o ubieganiu się o dofinansowanie na komputery dla swoich pracowników, które stały się przecież niezbędnym narzędziem pracy i nauki.

Zaangażowanie nauczycieli w grupy samopomocowe

Aby skutecznie wesprzeć swoich podopiecznych, nauczyciele mogą rozwijać ideę samopomocy. Warto wprowadzić tzw. lekcje koleżeńskie, podczas których pedagodzy będą mogli usłyszeć rady i konstruktywne uwagi od siebie nawzajem. Ułatwi to wymianę doświadczeń w obsłudze programów i platform dedykowanych edukacji zdalnej. Nauczyciele będą mogli wspólnie rozwijać umiejętności, dzieląc się przy tym informacjami o dostępnych w internecie zasobach wiedzy. Z doświadczenia lektorów Novakid wynika, że dzieci najchętniej angażują się w takie lekcje, podczas których pojawiają się elementy grywalizacji, takie jak ciekawe quizy czy proste gry ułatwiające zapamiętywanie i przyswajanie treści. Równie istotne dla pedagogów mogą stać się konsultacje ze szkolnym psychologiem, który potrafi wspomóc w budowaniu i utrzymywaniu relacji z uczniami oraz w radzeniu sobie z trudnymi przypadkami. Warto także stworzyć małe grupy wsparcia dla nauczycieli i nauczycielek, w których nie będą czuć się osamotnieni w swoich wysiłkach i będą mogli porozmawiać z kimś, kto mierzy się z podobnymi problemami. Dobrostan psychiczny nauczycieli przełoży się na skuteczniejszą edukację i lepsze samopoczucie uczniów.

Przede wszystkim wspierać

Najważniejsze, by rodzice wspierali psychicznie swoje dzieci w tym trudnym czasie. Uczniowie są narażeni na duży stres, odczuwają przygnębienie i smutek, tęsknią za swoimi rówieśnikami i za wspólnym spędzaniem czasu. Również brak aktywności fizycznej wpływa negatywnie na ich samopoczucie. Problemy psychiczne najmłodszych zostały nakreślone w badaniu przeprowadzonym przez Centrum Cyfrowe “Edukacja zdalna w czasie pandemii”[3]. Na niektóre kwestie rodzice nie mają oczywiście wpływu, np. na: wielkość mieszkania, ilość dostępnego sprzętu elektronicznego w domu, szybkość łącza internetowego i inne problemy techniczne. Wsparcie emocjonalne jest kluczowe, aby sprostać wymaganiom podstawy programowej. Ambitna grupa rodziców może też pomyśleć nad tym, żeby… odpuścić. Sytuacja jest naprawdę wyjątkowa, a pandemia skutecznie zweryfikowała priorytety naszego społeczeństwa. Zdrowie psychiczne dziecka jest ważniejsze niż to, czy z zadania domowego otrzyma ocenę bardzo dobrą. Dlatego też nie warto odrabiać lekcji za dzieci, tylko raczej towarzyszyć im i wspólnie mierzyć się z nowymi wyzwaniami.

Obowiązkowe nauczanie online przedefiniowało system współczesnej edukacji i postawiło ważne pytania przed nauczycielami i rodzicami. Mam nadzieję, że w tym specyficznym doświadczeniu nauczanie na odległość stanie się szansą do wykorzystania dla wielu dzieci.

[1] Ptaszek, G., Stunża, G. D., Pyżalski, J., Dębski, M., Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, materiał dostępny pod tym linkiem: https://zdalnenauczanie.org/wp-content/uploads/2020/10/edukacja-zdalna.pdf

[2] Ptaszek, G., Stunża, G. D., Pyżalski, J., Dębski, M., Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, materiał dostępny pod tym linkiem: https://zdalnenauczanie.org/wp-content/uploads/2020/10/edukacja-zdalna.pdf

[3] https://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/sites/16/2020/05/Edukacja_zdalna_w_czasie_pandemii.pptx-2.pdf

Max Azarov – specjalizuje się w planowaniu strategicznym, projektowaniu oprogramowania, wdrażaniu nowych technologii, opracowywaniu produktów i usług internetowych dla milionów użytkowników oraz rozwijaniu międzynarodowego biznesu. Od 2017 roku rozwija Novakid – internetową szkołę języka angielskiego dla dzieci, opartą na nowych technologiach i nauce wyłącznie z anglojęzycznymi lektorami.

Novakid to edukacyjny startup założony w 2017 roku, który pomaga dzieciom w wieku 4-12 lat w nauce języka angielskiego online. Podstawą edukacji na platformie jest komunikacja i metoda pełnego fizycznego reagowania (tzw. total physical response), polegająca na użyciu gestów i mimiki i odpowiadająca tym samym przyswajaniu języka ojczystego. Proces nauczania wzbogacony jest m.in. o wirtualną rzeczywistość i technologie gamingowe. Platforma wykorzystuje też naukę maszynową dotworzenia i personalizacji lekcji dla każdego ucznia. Mali uczniowie mają do dyspozycji ponad 150 anglojęzycznych nauczycieli z całego świata.