URE ożywiło rynek białych certyfikatów

System białych certyfikatów to forma pozyskania wsparcia finansowego na inwestycje skutkujące poprawą efektywności energetycznej. Zakres działań, które mogą podlegać wsparciu, jest określony w Obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, z dnia 30 listopada 2021 r. Wniosek o pozyskanie świadectw efektywności energetycznej należy złożyć w Urzędzie Regulacji Energetyki przed rozpoczęciem inwestycji. Kluczowym załącznikiem do wniosku jest Audyt Efektywności Energetycznej, w którym wykazane jest ówczesne zużycie energii oraz oszczędności wynikłe na skutek wykonanych plac modernizacyjnych. Z chwilą zakończenia inwestycji należy udostępnić URE dokumenty to poświadczające, w tym kopię protokołu odbioru. Wówczas proces rozpatrywania wniosku dobiega końca i po pozytywnej weryfikacji pod względem formalnym i merytorycznym, URE dokonuje przekazania certyfikatów na konto Towarowej Giełdy Energii.

System białych certyfikatów spotyka się z dużym zainteresowaniem przedsiębiorców, dla których stanowi zachętę do realizacji przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną. To spowodowało, że w pewnym momencie do Departamentu Efektywności Energetycznej i Kogeneracji w URE zaczęła wpływać bardzo duża ilość wniosków do rozpatrzenia. Sytuacja taka niewątpliwie oddziaływała na płynność ich rozpatrywania oraz częstotliwość wydawania białych certyfikatów.

Informacja dotycząca wydawanych certyfikatów dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej URE. - Analizując publicznie dostępne dane można zauważyć, że w 2018 i 2019 roku, ilość pozytywnie rozpatrzonych wniosków mieściła się w przedziale między 500 a 600 rocznie. Natomiast w latach 2020 i 2021 ilości te uległy dwukrotnemu zwiększeniu i wynosiły odpowiednio 1219 i 1180 pozytywnie rozpatrzonych wniosków. – wskazuje Michał Stępień, Dyrektor Działu Efektywności Energetycznej w Energy Solution.

Zdaniem eksperta, porównanie to pozwala stwierdzić, że czas rozpatrywania wniosków na przestrzeni tych kilku lat uległ znaczącemu skróceniu. Do końca sierpnia 2022 roku rozpatrzono już 1029 wniosków, po czym również należy sądzić, iż suma ta będzie znacząco wyższa niż w latach ubiegłych. Na ograniczoną płynność rozpatrywania spraw we wcześniejszych latach, zdaniem eksperta Energy Solution, mogło mieć wpływ niedopracowywanie poszczególnych elementów procesu, w tym określanie właściwej interpretacji prawnej wybranych aspektów. - Wszechstronność tematyczna przedsięwzięć podlegających wsparciu systemem białych certyfikatów wymusza zatwierdzenie przez URE prawidłowości, stosowanych w Audytach Efektywności Energetycznej metod obliczeniowych do określenia poziomu oszczędności energii. Nie wszystkie rodzaje przedsięwzięć mają z góry opracowane metody obliczeniowe dostępne w Rozporządzeniach czy w Polskich Normach. Z tego względu pewne procedury i algorytmy obliczeniowe stosowane przez audytorów musiały być również w pewien sposób weryfikowane przez osoby z ramienia URE, rozpatrujące takie wnioski. – wskazuje Michał Stępień, ekspert Energy Solution.

W tym względzie interesujące może być również porównanie wolumenu ilości wykazanej oszczędności energii wyrażonej w toe za rok 2020 i 2021. Toe to wskaźnik energetyczny równoważny jednej metrycznej tonie ropy naftowej o wartości opałowej i równej 10 000 kcal/kg. Stosowany przy opisie dużych wartości energii.

Podczas, gdy ilość pozytywnie rozpatrzonych wniosków w tych latach jest podobna (odpowiednio 1 219 i 1 180), to ilość wolumenu toe jest ponad dwa razy większa w 2021 roku. W 2020 roku wolumen ten wynosił około 122 761 toe podczas gdy w 2021 roku ponad 257 141 toe. Dane te jednoznacznie wskazują, że pozytywnie rozpatrywane są wnioski dotyczące przedsięwzięć charakteryzujących się wysokimi oszczędnościami energii. Dotyczą w większości przypadków procesów produkcyjnych w przemyśle lub rolnictwie. Tego typu działania mają indywidualny charakter i nie ma dla nich gotowych algorytmów do obliczeń oszczędności, jak dla typowych i popularnych inwestycji typu wymiana oświetlenia, wymiana napędów czy termomodernizacja budynków.

Ilość zaoszczędzonej energii przekłada się na wysokość wsparcia finansowego z tytułu zrealizowanych przedsięwzięć, dla których pozyskano białe certyfikaty. Kwoty te można oszacować stosując średnią cenę białego certyfikatu (zł/1toe) z danego roku kalendarzowego.

Przedstawione dane potwierdzają, że płynność pozytywnego rozpatrywania wniosków przez URE stale wzrasta, pomimo bardziej złożonych merytorycznie zagadnień, często wymagających stosowania skomplikowanych technik obliczeniowych.

- Na podstawie dokonanej analizy ogólnie można stwierdzić, że cały proces rozpatrywania wniosków w URE uległ na przestrzeni lat znaczącemu usprawnieniu, o czym mówią wskazane dane liczbowe. To usprawnienie dotyczy zarówno aspektów interpretacji prawnej, jak również aspektów natury merytorycznej i technicznej. To wszystko sprzyja funkcjonowaniu rynku białych certyfikatów i urealnia sens tego mechanizmu wsparcia, jakim jest efekt zachęty dla przedsiębiorców, którzy chcą stale poprawiać efektywność energetyczną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. – dodaje Michał Stępień.

***