W związku z trwającym gorącym okresem podatkowym i obowiązkowym składaniem deklaracji PIT nawarstwiają się pytania odnośnie rozliczania podatkowego pracowników z Ukrainy. Co musisz wiedzieć, jeśli jesteś obywatelem Ukrainy, w ciągu ostatniego roku zamieszkałeś w Polsce i to właśnie tutaj podjąłeś pracę zarobkową?
Według danych rządowych, od początku agresji Rosji na Ukrainę,, czyli od ponad roku, ok. 1,5 mln uchodźców z Ukrainy otrzymało w Polsce ochronę tymczasową, umożliwiającą m.in. prostszy dostęp do lokalnego rynku pracy. Według statystyk, od tego czasu zatrudnienie na polskim rynku znalazło już ok. 900 tys. obywateli Ukrainy[1]. Jeśli w roku podatkowym 2022 również i Ty znalazłeś zatrudnienie na polskim rynku, musisz rozliczyć swoje dochody z urzędem skarbowym. Od czego zacząć i jak tego dokonać?
1. Czy jesteś rezydentem podatkowym?
Sposób rozliczenia przez urząd skarbowy w Polsce zależy od tego, czy masz status rezydenta podatkowego.
- Za rezydenta uznaje się osobę, która przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, z uwzględnieniem wyjazdów poza kraj lub gdy posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych. Oznacza to m.in., że na terenie Polski masz swoją rodzinę bądź też prowadzisz w kraju swoją działalność gospodarczą. Zgodnie ze specustawą wprowadzoną po 24 lutego 2022, proces potwierdzenia przeniesienia ośrodka interesów życiowych do Polski był bardzo uproszczony i wymagał jedynie złożenia oświadczenia w odpowiednim urzędzie. Jeśli jesteś rezydentem, masz obowiązek rozliczyć się z urzędem skarbowym od całości swoich przychodów, niezależnie od ich źródła.
- Nierezydent to osoba, która nie ma miejsca zamieszkania w Polsce – w tym przypadku opodatkowane są tylko te dochody, które uzyskałeś na terytorium Polski. Jeśli jesteś rezydentem podatkowym na Ukrainie, musisz przedstawić swojemu pracodawcy certyfikat rezydencji – dzięki temu unikniesz naliczenia podwójnego opodatkowania.
2. Który PIT składasz do urzędu skarbowego?
Aby uniknąć problemów związanych z rozliczeniem PIT, swoją sytuację podatkową warto wyjaśnić już na początku zatrudnienia w Polsce. Jeśli potwierdziłeś swojemu pracodawcy status rezydenta podatkowego, to powinien on od początku Waszej współpracy odprowadzać do urzędu zaliczki na PIT, adekwatnie do rodzaju umowy i w ten sam sposób, jak w przypadku polskich pracowników. Podobnie w przypadku nierezydentów – jako, że dochody w miejscu zamieszkania podlegają opodatkowaniu, pracodawca i w tym przypadku powinien co miesiąc odprowadzać zaliczki na PIT.
- Jeśli jesteś rezydentem podatkowym w Polsce i pracowałeś tu w 2022 roku na umowie o pracę, zlecenie lub dzieło – powinieneś dostać od pracodawcy PIT-11, a składasz do urzędu wypełniony formularz PIT-37.
- Jeśli jesteś nierezydentem i uzyskałeś w Polsce dochody z tytułu umowy o pracę, zlecenie lub dzieło, również składasz PIT-37 na podstawie otrzymanego PIT-11, ale tylko dla dochodów z lokalnego rynku pracy.
- W przypadku prowadzenia w Polsce działalności gospodarczej – składasz do urzędu wypełniony PIT-36.
- Jeśli jesteś nierezydentem w Polsce i nie uzyskałeś w ubiegłym roku w naszym kraju dochodów, nie masz obowiązku składania deklaracji podatkowej. Musisz rozliczyć się w Ukrainie.
– W Polsce, najprostszą i najbardziej popularną formą składania deklaracji podatkowej jest forma elektroniczna, które umożliwia rozliczenie w domowym zaciszu, bez konieczności stania w urzędowych kolejkach. Aplikacje i programy do składania zeznań podatkowych ułatwiają cały proces, przechodząc z użytkownikiem przez wszystkie formalności i zawiłości podatkowe krok po kroku – informuje Dorota Polańska, ekspertka podatkowa aplikacji PitBot.
3. Wspólne rozliczenie w mieszanym małżeństwie
Jeśli jedno z małżonków jest Polakiem/Polką, a drugie obywatelem Ukrainy, to wspólne rozliczenie jest możliwe w przypadku, gdy posiada on/ona status rezydenta podatkowego w Polsce i małżonkowie posiadają wspólnotę majątkową. Uwaga! Koniecznym warunkiem do rozliczenia wspólnego jest posiadanie numeru PESEL współmałżonka. Bez numeru PESEL takie rozliczenie nie jest możliwe.
4. Ulgi i zwolnienia przy rozliczeniu
Pamiętaj, że podobnie jak obywatele Polski, masz prawo do skorzystania przy rozliczeniu z szeregu ulg i odliczeń.
W Polsce zwolnione są z podatku świadczenia socjalne związane z pomocą humanitarną w wyniku wojny w Ukrainie, jak również świadczenia prorodzinne, jak np. 500+. Można skorzystać też z ulgi na dziecko czy ulgi na internet.
Warto wspomnieć też o tym, że w porównaniu do Ukrainy, gdzie nie ma kwoty wolnej od podatku, w Polsce obowiązuje kwota wolna od podatku w wysokości 30 tys. zł.
Pamiętaj, że jeśli chcesz skorzystać z odliczenia ulgi prorodzinnej to Twoje dziecko nie musi posiadać numeru PESEL i nie musi przebywać na terytorium RP.
– Lista ulg jest w tym roku dość długa, a możliwość uwzględnienia niektórych z nich pojawiła się po raz pierwszy. Nic dziwnego, że wiele osób może mieć problem ze stwierdzeniem, czy przysługuje im dane odliczenie lub w jaki sposób można je uzyskać. Rozliczając PIT-37 warto więc skorzystać z fachowego doradztwa bądź programu, który poza możliwością rozliczenia podpowie, jakie ulgi są dostępne oraz jakie warunki należy spełnić, aby z nich skorzystać – informuje Dorota Polańska z PitBot.
5. Gdzie złożyć deklarację podatkową?
Jeśli otrzymałeś PIT-11 i jesteś rezydentem podatkowym, składasz deklarację podatkową do urzędu zgodnego z Twoim miejscem zamieszkania.
Jeśli jesteś nierezydentem, musisz namierzyć odpowiedni urząd skarbowy, właściwy dla opodatkowania osób zagranicznych. W każdym województwie jest wyznaczony jeden taki urząd.
W wyjątkowych sytuacjach, pomimo zawartej pomiędzy stroną polską i ukraińską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, konieczne może być złożenie deklaracji podatkowej w obu krajach. W razie wątpliwości należy zasięgnąć porady urzędu skarbowego lub doradców podatkowych.
[1] https://studium.uw.edu.pl/niemal-wszyscy-uchodzcy-z-ukrainy-w-wieku-produkcyjnym-ktorzy-wyrazali-chec-podjecia-pracy-w-polsce-znalezli-zatrudnienie/
Pitbot.pl to program do rozliczeń PIT w formie aplikacji dostępnej na urządzenia z systemem Android i iOS. Celem twórców startupu – Macieja Wawrzyniaka oraz Macieja Szewczyka – jest wsparcie Polaków w finansowych formalnościach związanych ze składaniem deklaracji podatkowej. Aplikacja wyróżnia się nowoczesnym podejściem do podatków, oferując prosty, intuicyjny proces złożenia zeznania podatkowego w postaci czatu z „wirtualną księgowością”. Po wysyłce deklaracji użytkownicy otrzymują dostęp do kodów rabatowych partnerów Pitbot. Aplikacja wspiera rozliczenie PIT 11 (umowa o pracę, zlecenie i dzieło) i PIT ZG (dochody z zagranicy). Program jest dostępny w polskiej oraz ukraińskiej wersji językowej. Użytkownicy Pitbot mogą przekazać 1,5 proc. podatku na rzecz inicjatywy „Akcja Bohater”, której celem jest pomoc obywatelom Ukrainy. Więcej informacji na temat rozwiązania można znaleźć na stronie www.pitbot.pl.
