Rodzice o stanie polskiej edukacji: obecna podstawa programowa nie spełnia oczekiwań, a brak zadań domowych jest błędem

26 marca 2025

Z początkiem kwietnia minie rok od wprowadzenia regulacji dotyczącej zakazu zadań domowych w klasach 1-3, który wywołał w przestrzeni publicznej liczne dyskusje. Badanie Jakość edukacji w Polsce zrealizowane przez platformę edukacyjną Novakid wśród polskich rodziców wykazało, że aż 41 proc. z nich sprzeciwia się tej decyzji. Dodatkowo aż 36 proc. rodziców wyraża niezadowolenie z jakości obecnej podstawy programowej w szkołach podstawowych. Niemal połowa ankietowanych uważa, że program nauczania powinien być dostosowany do wymagań rynku pracy i postępu technologicznego. Ponadto rodzice wskazują, że zmiany w edukacji powinny koncentrować się na rozwijaniu kompetencji przyszłości, zapewnieniu nowoczesnej infrastruktury szkolnej oraz lepszej komunikacji między szkołą a rodzinami.

Według badania zrealizowanego w lutym br. przez Novakid, internetową szkołę języka angielskiego dla dzieci, aż 36 proc. rodziców nie jest zadowolonych z obecnej podstawy programowej realizowanej w szkołach podstawowych. Wielu z nich argumentuje to nieaktualnymi metodami edukacyjnymi oraz ich subiektywnym poczuciem zbędności części tematów. Zastrzeżenia rodziców dotyczą w szczególności zbyt dużej liczby godzin, które ich dzieci spędzają na nauce po powrocie ze szkoły, aby móc zaliczyć dany przedmiot. Ten fakt wzbudza niepokój u co trzeciego rodzica. W ich opinii niektóre treści w ramach podstawy programowej są na tyle specjalistyczne, że realizacja tych tematów powinna odbywać się wyłącznie w klasach o danym profilu lub nawet dopiero na etapie liceum.

Presja od najmłodszych lat

Największe obawy rodziców dotyczą dużego obciążenia psychicznego nałożonego na dzieci i wywieranej na nie presji, która zniechęca najmłodszych do nauki i - w opinii dorosłych - w perspektywie kilku lat negatywnie wpłynie na ich chęć rozwoju. Niemal co trzeci dorosły wskazuje, że bardziej zależy im na rozwijaniu u ich dzieci praktycznych umiejętności niż tylko na zapamiętywaniu teorii i żmudnej nauce pamięciowej. Według nich edukacja powinna skupiać się na umiejętnościach spójnych tematycznie z wymogami przyszłego rynku pracy oraz podążać za rozwojem sztucznej inteligencji i technologii. Odgórny nacisk na pełną realizację podstawy programowej wpływa negatywnie zarówno na nauczycieli, jak i uczniów. Pierwsza grupa nie ma przestrzeni na dokładne omówienie danych zagadnień oraz indywidualne podejście do uczniów, a niektóre dzieci mogą nie nadążać z bieżącą nauką, co wpływa na ich samopoczucie i przyszłą motywację.

– Polski system edukacji wciąż opiera się na zapamiętywaniu faktów i zdawaniu testów, zamiast uczyć praktycznego wykorzystania wiedzy, krytycznego myślenia oraz weryfikowania informacji. Dziś problemem nie jest dostęp do informacji – każdy uczeń ma w kieszeni smartphona – ale umiejętność ich filtrowania, analizowania i stosowania w realnym życiu – tłumaczy Joanna Madej, psycholożka.

Rodzice dodają również, że nie mają nic przeciwko przekazywaniu dzieciom pewnych zagadnień w sposób powierzchowny oraz rekomendacji materiałów dodatkowych, z którymi zainteresowane tematem dzieci mogłyby zapoznać się we własnym zakresie.

System oceniania i zakaz zadań domowych

Prawie 37 proc. respondentów uważa, że obecny system oceniania w placówkach oświatowych jest zbyt mało elastyczny, co ogranicza kreatywność dzieci i hamuje ich indywidualny rozwój. Ponadto co trzeci rodzic uważa, że ilość materiału teoretycznego jest nieproporcjonalnie duża w porównaniu do rzeczywistych umiejętności, na podstawie których oceniane są dzieci. 23 proc. rodziców zauważa również potrzebę zapewnienia dzieciom właściwej informacji zwrotnej, aby mogły się one skupić na konkretnych obszarach wymagających poprawy. Co czwarty ankietowany twierdzi natomiast, że obecny system nauczania jest odpowiedni i oferuje dzieciom właściwy obraz ich postępów.

Z końcem marca minie rok od wprowadzenia rozporządzenia zakazującego zadawania prac domowych w klasach 1-3. Wywołało ono w przestrzeni publicznej szeroką debatę na temat potencjalnych zalet i wad tej decyzji. Okazuje się, że 41 proc. polskich rodziców jest przeciwnych wprowadzeniu tego zakazu, argumentując swoje zdanie potrzebą nauki odpowiedzialności i obowiązkowości już od najmłodszych lat. Odmienną perspektywę prezentuje 27 proc. rodziców, którzy w pełni popierają wprowadzony zakaz. Według nich dzieci powinny cieszyć się dzieciństwem i skupiać się na rozwoju poprzez zabawę oraz kreatywnie wykorzystywać czas wolny po powrocie ze szkoły. 21 proc. respondentów ma na ten temat neutralne zdanie.

– Debata publiczna w kwestii zakazu prac domowych jest burzliwa, a wyniki badania pokazują, że zdanie rodziców jest podzielone. Samo wykluczenie zadań domowych nie rozwiąże problemu, bo bez zmiany całego systemu uczniowie i tak spędzają czas na nauce do kartkówek i sprawdzianów. Nauczyciele, chcąc zapewnić utrwalenie materiału, odpytują częściej i organizują więcej testów, co prowadzi do tego samego obciążenia – tworzy się błędne koło. Zamiast całkowitej rezygnacji z prac domowych, lepszym rozwiązaniem byłoby przekształcenie sposobu nauczania, tak aby rozwijało ono umiejętności praktyczne, a nie tylko opierało się na zapamiętywaniu informacji na egzaminy – dodaje Joanna Madej, psycholożka.

Które przedmioty szkolne wzbudzają najwięcej obaw rodziców?

Wśród przedmiotów, które przysparzają zarówno szkołom, dzieciom, jak i rodzicom najwięcej problemów, znalazły się m.in. język angielski, wychowanie fizyczne czy religia. W pierwszym przypadku rodzice uważają, że obecna forma prowadzenia zajęć nie obejmuje ćwiczeń konwersacyjnych w tym języku. W drugim przypadku komentarze dotyczą m.in. samej formy prowadzenia zajęć czy braku tematów dotyczących zdrowego odżywiania lub profilaktyki prozdrowotnej. W kwestii religii rodzice są przeciwni jej obecności w planie i niewłaściwemu planowaniu zajęć zastępczych w przypadku nieuczęszczania przez dziecko na tę lekcję.

Jakie oczekiwania mają rodzice wobec szkoły?

W kwestii oczekiwań rodziców niemal 50 proc. odpowiedzi respondentów dotyczy zapewnienia dzieciom dostępu do wysokiej jakości edukacji opartej o zmodernizowany program nauczania. Badani zaznaczają, że niezbędnym do tego jest skupienie się na rozwijaniu umiejętności praktycznych, determinujących rynek pracy przyszłości. Aby to osiągnąć, należy skupić się na zapewnieniu najmłodszym dostępu do nowoczesnej infrastruktury i pomocy naukowych, które pozwolą im rozwijać się w wielu dziedzinach ze szczególnym uwzględnieniem technologii, co podkreśla niemal co czwarty dorosły. Dla ponad 46 proc. badanych istotny jest również rozwój kreatywności, która może być sposobem na naukę myślenia abstrakcyjnego poprzez zabawę. Rodzicom zależy także na transparentnej i szybkiej komunikacji pomiędzy nimi a placówką edukacyjną, co potwierdza 40 proc. respondentów.

– Współczesne dzieci będą musiały stawić czoła wyzwaniom, których jeszcze nie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić – mówi Max Azarov, współzałożyciel i CEO platformy Novakid. – Najcenniejszym darem, jaki możemy im dać, nie jest po prostu wiedza – to umiejętność kreatywnego myślenia, skutecznej komunikacji i ciągłej adaptacji. To uniwersalne umiejętności, których żadna technologia nie jest w stanie zastąpić. Jest ona jednak przydatna w tym, aby te zdolności kształtować - dlatego też warto wdrażać takie narzędzia, jak ścieżki edukacyjne oparte na sztucznej inteligencji czy grywalizacja, które mają niezwykle pozytywny wpływ na chęć nauki wśród dzieci i budowanie ich otwartości na zmieniający się świat – podsumowuje Azarov.

Badanie zostało zrealizowane przez szkołę języka angielskiego dla dzieci w wieku 4-12 lat – Novakid w lutym br. Próba badawcza wyniosła N=1500, a badanie objęło obszar Polski, Rumunii, Turcji, Włoch i Izraela.

Novakid to internetowa szkoła języka angielskiego dla dzieci w wieku 4-12. Obecnie platforma liczy ponad 3100 doświadczonych i wykwalifikowanych nauczycieli, którzy w samej Polsce zajmują się edukacją ponad 46 tysięcy uczniów, którzy w 2024 roku łącznie wzięli udział w niemal 1,2 milionie lekcji. To najlepszy wynik w historii firmy wśród wszystkich 50 państw, w których działają. Na poziomie globalnym Novakid odnotował 26-procentowy wzrost przychodów oraz 23,5-procentowy wzrost liczby uczniów. Do tego sukcesu przyczyniło się m.in. przejęcie platformy Lingumi, wykorzystującej sztuczną inteligencję. Od 2017 roku Novakid zarejestrowało w swojej bazie prawie 820 000 dzieci, które ukończyły ponad 36 milionów lekcji. Firmie zaufało ponad 700 000 rodziców na całym świecie, o czym świadczą opinie na poziomie 4.7-4.9/5.0 na platformach TrustPilot, Facebook i Google.

Program edukacyjny Novakid English as a Second Language (ESL) jest zgodny z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego (CEFR) i został opracowany z myślą o konkretnych zainteresowaniach, potrzebach i wieku uczniów. Wykorzystując grywalizację, wirtualną rzeczywistość i sztuczną inteligencję, Novakid zaprojektował dynamiczne i interaktywne środowisko edukacyjne, które pomaga dzieciom na całym świecie płynnie posługiwać się językiem angielskim. Unikalna metoda oceny postępów Novakid (ponad 1500 parametrów, testy A/B i inne elementy podejścia opartego na danych) zapewnia doskonałe wyniki i pozwala nauczycielom dostosować program do indywidualnych potrzeb i zainteresowań każdego dziecka.

Marta Paczka

Account Manager Good One PR

+ 48 796 996 211

Julia Grubiak

PR Assistant Good One PR

796 996 303

Załączniki

Pobierz wszystkie

PL_SoE_Q15_part3_1200x800_3.png

grafika | 354 KB

Rodzice o stanie polskiej edukacji: obecna podstawa programowa nie spełnia oczekiwań, a brak zadań domowych jest błędem

Presja od najmłodszych lat

System oceniania i zakaz zadań domowych

Które przedmioty szkolne wzbudzają najwięcej obaw rodziców?

Jakie oczekiwania mają rodzice wobec szkoły?

Novakid

EdTech rośnie w Polsce - w 2024 roku platforma Novakid odnotowała rekordowe wyniki, przeprowadzając 1,2 miliona lekcji dla polskich uczniów

Novakid

Jak polskie gwiazdy uczą się angielskiego?

Novakid

Oscary 2025: animowane hity na zimowe ferie – czego nauczą najmłodszych?

Novakid

Podaruj dziecku (i sobie) czas – 5 pomysłów na prezenty, które zapewniają wspólną zabawę i… wytchnienie dla rodziców