Kompetencje przyszłości zaczynają się dziś – jak kształtować je wśród najmłodszych?

16 kwietnia 2025

Według tegorocznego raportu „Zawody przyszłości” [1], opracowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne, do 2040 r. zniknie 85 mln miejsc pracy, ale powstanie 97 mln zupełnie nowych. Według ekspertów nie warto koncentrować się na przygotowywaniu dziecka do pracy na konkretnym stanowisku, a na kształtowaniu przyszłościowej ścieżki kariery, opartej na umiejętnościach zgodnych z jego cechami osobowości. Bazując na tym raporcie platforma Novakid zidentyfikowała 5 perspektywicznych kierunków rozwoju zawodowego, a także wskazała konkretne wymagane kompetencje i aktywności, które mogą je wzmacniać.

Sztuczna inteligencja może projektować budynki, pisać eseje i budować biznesy. Ma potencjał, aby kształtować świat. A świat kształtuje się wokół tego potencjału. Raport Światowego Forum Ekonomicznego na temat przyszłości zawodowej wykazał, że następuje bezprecedensowa transformacja tradycyjnych ścieżek kariery z powodu szybkiej ewolucji technologii. Jeszcze niedawno przyszłością były zawody, takie jak programista, lekarz czy prawnik. Dziś, dzięki rozwojowi sztucznej inteligencji, wiele z tych ról zmienia się na naszych oczach. Wielu rodziców zadaje sobie pytanie, jak przygotować dzieci do zawodu, który jeszcze nie istnieje?

Wspólny język z technologią kluczem do sukcesu

Eksperci wskazują jasno: kluczem nie jest nauka konkretnej profesji, ale rozwijanie uniwersalnych kompetencji – biegłej znajomości języka angielskiego, umiejętności komunikacji cyfrowej i zdolności poruszania się w środowiskach wielokulturowych. Wynika to z tego, że sztuczna inteligencja, praca zdalna i globalizacja na nowo definiują rynek pracy. Modele sztucznej inteligencji są w większości szkolone w języku angielskim. Ponad 95% dokumentacji badań naukowych i technologii jest w języku angielskim, co czyni go językiem innowacji. W świecie biznesu 1,5 miliarda ludzi mówi po angielsku, a czołowe globalne firmy — od Doliny Krzemowej po Chiny — używają go jako swojego podstawowego języka pracy. Co więcej, freelancerzy mówiący po angielsku zarabiają do 60% więcej niż osoby nie mówiące po angielsku (Statista), a do 2030 roku 70% profesjonalistów będzie pracować zdalnie (McKinsey). Te zmiany wymagają silnych umiejętności komunikacji cyfrowej, ponieważ agenci sztucznej inteligencji przejmują rutynowe zadania, pozostawiając ludziom skupienie się na strategii, przywództwie i współpracy międzykulturowej.

– Wyłaniający się obraz świata to nie “ludzie kontra maszyny”, ale ludzie pracujący z zaawansowanymi systemami, aby budować przyszłość. Posiadanie kompetencji z zakresu znajomości języków, krytycznego myślenia, korzystania z technologii, elastyczności i otwartości na zmiany stanie się niezbędnym warunkiem do swobodnego poruszania się po rynku pracy przyszłości – mówi Anastasia Petrova, ekspertka platformy Novakid. – Kluczem są umiejętności hybrydowe - wiedza, jak pracować ze sztuczną inteligencją staje się cenniejsza niż sama umiejętność kodowania. Innym przykładem umiejętności interdyscyplinarnej jest połączenie psychologii i robotyki. Ważne są również takie kompetencje, jak inteligencja emocjonalna i zdolność adaptacji, gdyż miejsca pracy będą się dynamicznie zmieniać. Warto również kształtować przedsiębiorcze nastawienie – przydatna będzie wiedza, jak budować i sprzedawać rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji – dodaje ekspertka.

5 ścieżek kariery prowadzących do sukcesu

Myśląc o przyszłości swojego dziecka warto pamiętać o tym, że każdy maluch ma inne talenty, pasje, a tym samym różne predyspozycje pod kątem zawodowym. Aby pomóc rodzicom je zidentyfikować i tym samym odkryć przyszłościowe ścieżki kariery oparte na cechach osobowości, a nie sztywnych nazwach stanowisk, firma Novakid opracowała interaktywny quiz, dostępny pod tym linkiem: https://www.novakid.pl/blog/najlepiej-dopasowane-sciezki-kariery/. Poniżej przedstawiamy 5 perspektywicznych kierunków rozwoju zawodowego, a także konkretne aktywności, dzięki którym dzieci mogą kształtować pożądane umiejętności.

1. Specjalista ds. AI i robotyki / Analityk danych

To osoba, która nie tylko rozumie technologię, ale potrafi ją mądrze wykorzystywać. Może pracować nad rozwojem robotów wspierających seniorów, zarządzać danymi medycznymi czy analizować trendy w e-commerce. Przydatnymi kompetencjami będą w tej profesji analityczne myślenie, ciekawość świata, umiejętność zarządzania informacjami i znajomość języka angielskiego umożliwiająca pracę w międzynarodowych zespołach.

Aktywności, które pomogą w ich przyszłym rozwoju, to m.in. strategiczne gry komputerowe i planszowe, zajęcia z programowania, eksperymenty naukowe czy oglądanie anglojęzycznych filmów edukacyjnych.

2. Globalny przedsiębiorca / Influencer społeczny

To nowoczesny lider, który łączy kompetencje biznesowe z empatią i wpływem społecznym. Może zakładać własny start-up, prowadzić kanał edukacyjny na YouTube lub promować zrównoważony rozwój w mediach społecznościowych. Jeśli dziecko marzy o takim zawodzie, warto rozwijać u niegoumiejętności miękkie, kreatywność, strategiczne myślenie, umiejętność pracy w zespole i zarządzania nim oraz język angielski potrzebny do międzynarodowej komunikacji.

W tym celu rodzice powinni stwarzać okazje do kontaktu dziecka z rówieśnikami i pracy w zespole. Mogą pomóc w tym obozy letnie, kolonie, gry zespołowe, udział w dyskusjach ale również tworzenie własnych filmików czy anglojęzyczne bajki, programy i gry.

3. Innowator w zakresie biotechnologii i medycyny przyszłości

To zawód łączący naukę z empatią. Taka osoba może tworzyć nowe leki, technologie medyczne albo rozwijać inteligentne protezy. Będzie musiała rozumieć zarówno biologię, jak i emocje oraz obawy pacjenta. W tym przypadku warto rozwijać u dziecka takie cechy, jakciekawość świata,empatię. ,oraz kłaść nacisk na kształtowanie umiejętnościradzenia sobie ze stresem i edukację języka angielskiego, który umożliwia zdobywanie wiedzy na bazie materiałów z całego świata.

Dzieci, których marzeniem jest zostanie lekarzem przyszłości, mogą wykonywać eksperymenty naukowe czy wspólnie z rodziną bawić się w odgrywanie roli lekarza i pacjenta. W rozwoju empatii i odpowiedzialności z pewnością pomoże opieka nad zwierzętami.

4. Inżynier ds. zrównoważonego rozwoju / Promotor nauki

To osoba, która nie tylko troszczy się o planetę, ale też potrafi tłumaczyć innym, jak ją chronić. Może projektować energooszczędne budynki, opracowywać ekologiczne materiały albo prowadzić edukacyjne kanały o świadomości ekologicznej, ochronie klimatu czy planety. W tym przypadku dzieci powinny rozwijać myślenie krytyczne, umiejętność weryfikowania źródeł informacji, ciekawość świata oraz poszerzać znajomość języka angielskiego, który przyda im się w zdobywaniu nowej wiedzy z książek i programów z całego świata.

Warto pokazywać dziecku świat nauki już od najmłodszych lat. W ramach wycieczek do centrów nauki czy muzeów dzieci mogą wziąć udział w tematycznych warsztatach , a interaktywne ekspozycje mogą przynieść im wiele zabawy i być źródłem wiedzy. Wspólne oglądanie filmów i programów naukowych, np. w języku angielskim również może być przydatne w rozwoju dziecka.

5. Twórca AI / Artysta cyfrowy / Wizualny komunikator

To osoba, która łączy sztukę z technologią – tworzy interaktywne obrazy, projektuje doświadczenia w wirtualnej rzeczywistości lub współtworzy treści przy pomocy sztucznej inteligencji. W tej profesji dziecko będzie potrzebować zarówno wyobraźni, jak i umiejętności komunikacyjnych. Rozwój kreatywności, umiejętności technologicznych, podążania i rozumienia trendów oraz język angielski na wysokim poziomie to niezbędne narzędzia do rozwoju w tym kierunku.

Aby nauczyć się tych umiejętności, dziecko powinno móc rozwijać swoją wyobraźnię i kreatywność poprzez zabawę, rysowanie, malowanie i różne plastyczne aktywności, również w komputerowych programach. Warto zachęcać malucha do eksperymentowania ze sztuką oraz pokazywać mu muzea, uczestniczyć w konkursach plastycznych czy czytać komiksy, które są pełne obrazków i inspiracji dla dzieci.

[1] https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2025/

Novakid to internetowa szkoła języka angielskiego dla dzieci w wieku 4-12. Obecnie platforma liczy ponad 3100 doświadczonych i wykwalifikowanych nauczycieli, którzy w samej Polsce zajmują się edukacją ponad 46 tysięcy uczniów, którzy w 2024 roku łącznie wzięli udział w niemal 1,2 milionie lekcji. To najlepszy wynik w historii firmy wśród wszystkich 50 państw, w których działają. Na poziomie globalnym Novakid odnotował 26-procentowy wzrost przychodów oraz 23,5-procentowy wzrost liczby uczniów. Do tego sukcesu przyczyniło się m.in. przejęcie platformy Lingumi, wykorzystującej sztuczną inteligencję. Od 2017 roku Novakid zarejestrowało w swojej bazie prawie 820 000 dzieci, które ukończyły ponad 36 milionów lekcji. Firmie zaufało ponad 700 000 rodziców na całym świecie, o czym świadczą opinie na poziomie 4.7-4.9/5.0 na platformach TrustPilot, Facebook i Google.

Program edukacyjny Novakid English as a Second Language (ESL) jest zgodny z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego (CEFR) i został opracowany z myślą o konkretnych zainteresowaniach, potrzebach i wieku uczniów. Wykorzystując grywalizację, wirtualną rzeczywistość i sztuczną inteligencję, Novakid zaprojektował dynamiczne i interaktywne środowisko edukacyjne, które pomaga dzieciom na całym świecie płynnie posługiwać się językiem angielskim. Unikalna metoda oceny postępów Novakid (ponad 1500 parametrów, testy A/B i inne elementy podejścia opartego na danych) zapewnia doskonałe wyniki i pozwala nauczycielom dostosować program do indywidualnych potrzeb i zainteresowań każdego dziecka.