Sektor budowlany coraz bardziej zanieczyszcza środowisko. WBCSD i Arup przedstawiają plan działań, który może to zmienić
    Sektor budowlany coraz bardziej zanieczyszcza środowisko. WBCSD i Arup przedstawiają plan działań, który może to zmienić
    Arup

    Sektor budowlany coraz bardziej zanieczyszcza środowisko. WBCSD i Arup przedstawiają plan działań, który może to zmienić

    24 czerwca 2025

    Sektor budowlany wciąż pozostaje jednym z największych emitentów gazów cieplarnianych, a mimo wielokrotnych deklaracji ograniczenia emisji, niewiele się zmienia.[1] Arup, międzynarodowa firma specjalizująca się w zrównoważonej inżynierii i Światowa Rada Biznesu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (WBCSD) przygotowały raport, w którym apelują o zmianę. Organizacje prezentują w nim plan działania opierający się na czterech kluczowych celach i dwunastu konkretnych krokach, które powinny zostać podjęte zarówno przez rządy, jak i branżę. Co musi się wydarzyć, by dekarbonizacja budownictwa przestała być ambicją, a stała się globalnym standardem? 

    Zgodnie z dyrektywą UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków[2], do roku 2030 standardem mają stać się budynki zeroemisyjne.[3] Tymczasem z najnowszego Globalnego Raportu o Statusie Budownictwa ONZ wynika, że sektor budowlany napędza kryzys klimatyczny, pochłaniając 32 proc. zasobów energii na świecie i odpowiadając za 34 proc. globalnej emisji CO2.[4] W odpowiedzi na rozdźwięk między ambicją a rzeczywistością, Arup oraz WBCSD opracowali raport „Achieving net-zero buildings. Key actions for market transformation”, w którym wskazują cztery kluczowe cele, jakie musi osiągnąć branża, aby ograniczyć emisje. Zakładają one stworzenie jasnej definicji budynku net-zero, transparentność danych, ustalenie minimalnych standardów efektywności energetycznej oraz wprowadzenie zachęt rynkowych. Autorzy opracowali także 12-stopniowy plan działań, możliwy do wdrożenia lokalnie lub globalnie, by skutecznie dekarbonizować sektor. Jednak bez wspólnego działania rządów i sektora prywatnego, dekarbonizacja budownictwa pozostanie deklaracją – a nie realnym scenariuszem. Tylko dzięki ścisłej współpracy możliwe będzie wprowadzenie niezbędnych rozwiązań, zapewniających spójność, przejrzystość i realne zachęty rynkowe. 
    – Emisje z sektora budowlanego wciąż są wysokie, a na wielu rynkach nadal brakuje odpowiednich regulacji i zachęt, które mogłyby realnie przyspieszyć transformację. Dlatego wraz z WBCSD opracowaliśmy plan działania, oparty na rozwiązaniach już funkcjonujących w wybranych krajach. To nie jest teoretyczna wizja – to zestaw konkretnych, wzajemnie uzupełniających się kroków, które każdy rynek może wdrożyć, aby przejść na budownictwo o zerowej emisji – mówi Anna Bąk, Lider Zespołu Zrównoważonego Rozwoju w Arup Polska.

    Pierwsze kroki do zmiany sektora budowlanego

    Autorzy raportu wskazują, że skuteczna transformacja sektora budowlanego musi rozpocząć się od podstaw – czyli stworzenia spójnych definicji i standardów. Dlatego trzy kluczowe działania, które powinny zostać podjęte w pierwszej kolejności to: stworzenie krajowych ścieżek dekarbonizacji, wyznaczenie mierzalnych celów dla budynków oraz rozwój kompetencji w administracji i całym łańcuchu dostaw. To pierwsze kroki do uporządkowania rynku i rozpoczęcia realnej zmiany. Według autorów raportu kolejnym filarem transformacji jest transparentność – bez niej trudno mówić o zaufaniu rynku i realnym postępie. Eksperci Arup i WBCSD rekomendują wprowadzenie obowiązku ujawniania danych o zużyciu energii w odniesieniu do celów net-zero oraz źródeł jej pochodzenia – co pozwoli ocenić nie tylko efektywność, ale i ślad węglowy konkretnych budynków. Według nich uzupełnieniem działań zwiększających transparentność branży mogłaby być także kampania informacyjna, zwiększająca świadomość społeczną.
    – Nie możemy czekać, aż zmiana zadzieje się sama. Pierwszy krok, jaki trzeba wykonać to ustalenie wspólnego języka i jasnych założeń, które pozwolą zbudować zaufanie i ruszyć z miejsca. Bez tego transformacja sektora budowlanego pozostanie w sferze deklaracji. Potrzebujemy spójnych definicji, mierzalnych celów i realnych mechanizmów, które umożliwią ocenę postępów. Tylko wtedy rynki, decydenci i inwestorzy będą mogli zacząć działać skutecznie i w tym samym kierunku – mówi Anna Bąk, Lider Zespołu Zrównoważonego Rozwoju w Arup Polska.

    Standardy, które odmienią rynek budowlany

    Bez określenia minimalnych kryteriów, jakie powinien spełniać efektywny energetycznie budynek transformacja sektora pozostanie fikcją. Dlatego eksperci Arup i WBCSD wskazali kluczowe kroki, które należy podjąć w dalszej kolejności, jak m.in. wprowadzenie minimalnych standardów efektywności energetycznej i emisyjności. Autorzy raportu zaznaczają, że to działanie pozwoli na wyznaczenie dolnego progu, poniżej którego żaden budynek – nowy ani istniejący – nie powinien funkcjonować. W pierwszej kolejności eksperci rekomendują objęcie tym obowiązkiem sektora publicznego. Budynki rządowe mogą stać się miejscem testowania rozwiązań i jednocześnie sygnałem dla rynku. Następnie standardy te powinny zostać rozszerzone na wszystkie segmenty. Takie podejście sprawi, że nawet najmniej wydajne budynki znajdą się na ścieżce prowadzącej do celu net-zero.
    Autorzy zauważają także, że aby budownictwo zeroemisyjne stało się powszechne, w kolejnych krokach potrzebne są konkretne mechanizmy, które będą wpływały na rynkową konkurencyjność takich rozwiązań. W związku z tym konieczne będzie zaproponowanie zachęt finansowych i regulacyjnych. Wśród kluczowych postulatów wymieniają także konieczność wprowadzenia jednolitej definicji budynku net-zero. W branży budowlanej brakuje spójnej, powszechnie przyjętej definicji budynku zeroemisyjnego, która uwzględniałaby emisje operacyjne, materiałowe oraz te powstałe w całym cyklu życia inwestycji. Wskazują również, że konieczne będzie wprowadzenie obowiązku ujawniania przez firmy danych o efektywności energetycznej swoich nieruchomości, a także powiązanie dostępu do kredytów, funduszy publicznych czy ulg podatkowych z osiągami budynków względem celów klimatycznych. Im bardziej energooszczędny i niskoemisyjny jest budynek, tym generuje niższe koszty eksploatacji, co w praktyce powinno przekładać się na korzystniejsze warunki finansowania.
    Arup, Elementy systemowej zmiany w sektorze budowlanym na podstawie raportu „Achieving net-zero buildings. Key actions for market transformation”

    Arup, Elementy systemowej zmiany w sektorze budowlanym na podstawie raportu „Achieving net-zero buildings. Key actions for market transformation”

    – Zmniejszanie emisyjności budownictwa to nie odległa wizja, ale konieczność i – co równie ważne – realna szansa rozwoju. W obliczu postępującego kryzysu klimatycznego i coraz ostrzejszych regulacji, sektor budowlany nie może sobie pozwolić na bierność. Rynek potrzebuje wyraźnego sygnału: jasnego, spójnego i mierzalnego, który pokaże, czym jest budynek net-zero, jakie wymagania musi spełnić i jakie korzyści się z tym wiążą. Bez takiego punktu odniesienia trudno mówić o inwestycjach, zaufaniu czy skalowaniu zmian. To właśnie przejrzystość jest fundamentem skutecznej transformacji – mówi Anna Bąk, Lider Zespołu Zrównoważonego Rozwoju w Arup Polska.
    Transformacja sektora budowlanego nie jest już opcją, lecz koniecznością. Jednak tylko spójne działania regulacyjne, rynkowe i technologiczne pozwolą przejść od deklaracji do realnych zmian. Cały raport „Achieving net-zero buildings Key actions for market transformation” można znaleźć na stronie Arup.

    Arup to globalna firma doradcza, która wyznacza kierunki, planuje i projektuje przyszłość nieruchomości, przestrzeni miejskiej oraz infrastruktury. Łączy strategiczne doradztwo z wiedzą techniczną w ponad 150 dziedzinach, oferując kompleksowe wsparcie na każdym etapie inwestycji – od planowania i projektowania, po realizację i użytkowanie. Realizuje projekty w ponad 140 krajach, wspierając rozwój nowoczesnych rozwiązań w sektorach takich jak energetyka, nieruchomości, przemysł, transport i technologie. Do najbardziej rozpoznawalnych realizacji Arup należą m.in. Opera w Sydney, najdłuższy most na świecie Hongkong–Zhuhai–Makau, a także polskie projekty, takie jak Zielona Wizja Warszawy, najbardziej zrównoważona fabryka w Europie – zakład PepsiCo pod Środą Śląską oraz łódzkie Orientarium. Więcej informacji na temat firmy na: https://www.arup.com/about-us/

    [1] https://wedocs.unep.org/handle/20.500.11822/47261 

    [2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD – Energy Performance of Buildings Directive

    [3] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20240308IPR19003/efektywnosc-energetyczna-budynkow-poslowie-popieraja-dekarbonizacje-sektora ​

    [4] https://www.unep.org/resources/report/global-status-report-buildings-and-construction-20242025 

    Załączniki

    Pobierz wszystkie

    Zielone budownictwo.jpeg

    grafika | 8,24 MB

    Pobierz
    Arup, Elementy systemowej zmiany w sektorze budowlanym na podstawie raportu „Achieving net-zero buildings. Key actions for marke.png

    grafika | 772 KB

    Pobierz
    Arup_IP_Sektor budowlany produkuje coraz więcej emisji. WBCSD i Arup przedstawiają plan działań który może to zmienić_FINAL.docx

    docx |426 KB

    Pobierz
    Powiązane artykuły
    Arup
    Czy SMR to game-changer w energetyce? Arup opracował przewodnik po technologii małych reaktorów modułowych, w którym prezentuje scenariusze zastosowań

    Małe, modułowe i pracujące bez przerwy – dzięki Small Modular Reactors (SMR) nowa era technologii jądrowej może zacząć się szybciej, niż się wydaje. Kompaktowe reaktory zyskują coraz większe zainteresowanie jako przyszłościowe źródło stabilnego, niskoemisyjnego zasilania...

    17 czerwca 2025

    Arup
    Fabryka Czekolady E.Wedel wyróżniona Nagrodą Architektoniczną Prezydenta m. st. Warszawy. Jak powstawał czekoladowy symbol stolicy?

    Projekt Fabryki Czekolady E.Wedel zdobył uznanie zarówno jury, jak i mieszkańców Warszawy, otrzymując Nagrodę Architektoniczną Prezydenta m. st. Warszawy w kategorii architektura komercyjna oraz wyróżnienie publiczności. Obiekt, otwarty jesienią 2024 roku, łączy funkcję ...

    12 czerwca 2025

    Arup
    Polscy eksperci współtworzyli Plan Działania dla Zielonego Wilna. Jak zmieni się miasto?

    Wilno ma ambitny plan, by do 2030 roku osiągnąć neutralność klimatyczną. Służy temu m.in. Plan Działania dla Zielonego Miasta (Green City Action Plan (GCAP)) Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, w którego opracowywanie zaangażowany był zespół polskich ekspertów z Arup...

    9 czerwca 2025

    Arup
    Czy AI będzie projektować miasta? Nowy raport pokazuje, jak sztuczna inteligencja zmieni projektowanie urbanistyczne

    Sztuczna inteligencja może pomóc w zarządzaniu jakością powietrza, planowaniu terenów zielonych, a nawet umożliwić projektowanie uwzględniające aktualny dobrostan mieszkańców. Koncepcji zastosowania AI w kontekście miast jest wiele, jednak równie dużo jest trudności we w...

    8 maja 2025

    Powered by