Zdjęcie autorstwa Freepik

Szkoła coraz droższa. Edukacja staje się największą inwestycją rodziców

10 września 2025

Wrzesień to dla dzieci powrót do szkoły, a dla rodziców – czas stresu i podliczania wydatków. Choć edukacja w szkołach publicznych formalnie jest bezpłatna, w praktyce pochłania coraz większą część domowego budżetu. Z raportu Santander Consumer Bank wynika, że ponad połowa rodziców wydaje miesięcznie na naukę dziecka od 200 do 1000 zł, a 17% – jeszcze więcej. W szkołach prywatnych koszty są kilkukrotnie wyższe, choć wielu wierzy, że to inwestycja w lepszy start i mniejszą potrzebę korepetycji. Ale czy naprawdę wyższe nakłady gwarantują sukces w przyszłości – czy tylko rosnące rachunki?

Ile kosztuje edukacja dziecka w Polsce?

Nauka, dodatkowe zajęcia czy przedszkole potrafią poważnie nadwyrężyć domowy budżet – a wybór między szkołą publiczną a prywatną często decyduje o całej ścieżce edukacyjnej dziecka.

Według najnowszych badań Santander Consumer Bank:

· 29% rodziców wydaje miesięcznie 201–500 zł,

· 27% – 501–1000 zł,

· 10% – 1001–1500 zł,

· 7% – nawet ponad 1500 zł.

Najwyższe obciążenia ponoszą rodzice dzieci uczących się w szkołach niepublicznych – 22% z nich przeznacza na ten cel ponad 1000 zł miesięcznie. W publicznych szkołach tak wysokie wydatki deklaruje jedynie 5% rodziców [1]. I choć szkoła publiczna nie pobiera czesnego, rachunek i tak rośnie: obiady 100–300 zł, świetlica ok. 100 zł, wpłaty na Radę Rodziców, wycieczki, zajęcia dodatkowe, wyprawka. Do tego dochodzą korepetycje – rynek wart już kilka miliardów złotych rocznie.

Różnice między sektorami nie sprowadzają się jednak do cen. Dotyczą także programu i organizacji nauki. Przykładem są języki obce: w wielu szkołach publicznych angielski to 2–3 godziny tygodniowo przez osiem lat. Skutkiem jest nierówny poziom znajomości języka, gdy uczniowie trafiają do liceum. Ci, których rodziców stać na korepetycje lub prywatne szkoły, w których liczba godzin bywa kilkukrotnie większa, zaczynają z dużą przewagą. Edukacja, zamiast wyrównywać szanse, potrafi je pogłębiać.

W szkołach prywatnych wydatki są z definicji większe. W stolicy czesne w podstawówkach sięga kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie, a w szkołach międzynarodowych – jeszcze więcej. Poza metropoliami kwoty są niższe, ale i tam prywatna edukacja stanowi poważne obciążenie dla budżetu. Rodzice akceptują je, licząc na spójność programu, mniejsze klasy, bogatszą ofertę zajęć i brak anonimowości dziecka w szkole.

– Wydatki na edukację to nie tylko bieżące opłaty, ale przede wszystkim inwestycja w rozwój kompetencji, które w przyszłości zdecydują o samodzielności i możliwościach dzieci – podkreśla Katarzyna Goryluk-Gierszewska, dyrektor Szkoły Podstawowej Academy International.

Początek drogi szkolnej

Z raportu Brookings Institution „High-quality early child care and education: The gift that lasts a lifetime” wynika, że każdy dolar zainwestowany we wczesną edukację dzieci zwraca się czterokrotnie, a czasem nawet trzynastokrotnie – w postaci lepszych wyników w nauce, zdrowia i wyższych zarobków [2]. Podobne wnioski płyną z badań OECD, które pokazują, że wsparcie rozwoju poznawczego i emocjonalnego już od niemowlęctwa znacząco wpływa na osiągnięcia szkolne i kompetencje społeczne [3].

W praktyce każda złotówka wydana na żłobek czy przedszkole o wysokiej jakości działa jak inwestycja kapitałowa: ułatwia start szkolny i zwiększa szanse zawodowe. Dzieci, które od najmłodszych lat mają dostęp do stymulujących zajęć, szybciej rozwijają umiejętności językowe, matematyczne i społeczne, rzadziej wymagają później wyrównywania braków.

– Jako dyrektor szkoły podstawowej obserwuję, że dzieci z doświadczeniem przedszkola oferującego bogaty program zajęć i indywidualne wsparcie znacznie łatwiej odnajdują się w szkolnej rzeczywistości. Różnicę widać już od pierwszej klasy, co często potwierdzają także sami rodzice – dodaje Katarzyna Goryluk-Gierszewska z Academy International.

Codzienność uczniów i edukacyjna przepaść

Różnice pomiędzy szkołami publicznymi a prywatnymi widoczne są także w codziennym funkcjonowaniu. W wielu podstawówkach publicznych nadal działa system zmianowy – jedne klasy zaczynają lekcje o 7:30, inne dopiero w południe. Bywa, że uczniowie kończą zajęcia przed obiadem i spędzają kolejne godziny w przepełnionych świetlicach. Dla rodziców, zwłaszcza mających kilkoro dzieci, to dodatkowe obciążenie organizacyjne.

Problemem są też warunki lokalowe. W klasach publicznych uczy się często 25–30 uczniów, a dostęp do sal komputerowych, sportowych czy językowych bywa ograniczony. W prywatnych placówkach klasy są zwykle mniejsze, a infrastruktura nowocześniejsza – co przekłada się na inny sposób pracy z dziećmi.

Do tego dochodzi kwestia zajęć dodatkowych. W szkołach publicznych ich oferta bywa ograniczona, choć coraz częściej można spotkać rozwiązania, w których zajęcia prowadzone są na miejscu – np. przez zewnętrzne firmy współpracujące ze szkołą. Mimo to rodzice nierzadko muszą organizować dowozy dzieci na zajęcia w innych lokalizacjach. Szkoły prywatne zwykle zapewniają bogatszy pakiet aktywności w obrębie szkoły. Część odbywa się po lekcjach i wymaga dopłat, ale wiele – sport, muzyka czy programowanie – jest integralną częścią dnia szkolnego.

Na to wszystko nakładają się także problemy kadrowe. W szkołach publicznych ich rozwiązanie bywa trudniejsze, bo placówki działają w ramach ściśle określonych procedur i budżetów. Gdy brakuje nauczycieli, lekcje są czasem odwoływane albo prowadzone przez pedagogów innych specjalności. Szkoły niepubliczne mają w tym zakresie większą elastyczność, a mniejsze klasy sprzyjają ciągłości zajęć i bardziej indywidualnemu podejściu do ucznia, choć taki model pozostaje dostępny tylko dla części rodzin.

Edukacja w świecie pełnym zmian

Obecnie dzieci dorastają w świecie, który zmienia się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Automatyzacja, sztuczna inteligencja, dynamiczne przemiany na rynku pracy oraz globalizacja stawiają nowe wyzwania przed młodymi ludźmi. Wiedza encyklopedyczna czy same dobre oceny nie wystarczą – konieczne stają się kompetencje miękkie, zdolność adaptacji, kreatywność, umiejętność współpracy i samodzielnego rozwiązywania problemów.

– Edukacja powinna kształtować nie tylko wiedzę, ale przede wszystkim uczyć samodzielności, odpowiedzialności i krytycznego myślenia. To te umiejętności pozwalają dzieciom w przyszłości odnajdywać się w świecie, który jest nieprzewidywalny i pełen wyzwań – mówi Katarzyna Goryluk-Gierszewska z Academy International. – Szkoła powinna być miejscem, w którym młody człowiek zdobywa narzędzia do podejmowania decyzji i adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości.

Edukacja jako fundament przyszłości

Rozpoczynający się rok szkolny to doskonała okazja do refleksji nad tym, jak ważna jest inwestycja w edukację i rozwój dzieci. Edukacja to nie tylko zdobywanie wiedzy, ale przede wszystkim kształtowanie umiejętności, które będą procentować przez całe życie.

Dzieci, które od najmłodszych lat rozwijają kompetencje społeczne, emocjonalne i intelektualne, łatwiej radzą sobie z wyzwaniami, uczą się podejmować decyzje, współpracować w grupie i wykorzystywać zdobyte informacje w praktyce. Koszty rosną, ale cena braku inwestycji w edukację jest jeszcze wyższa: gorsze szanse na rynku pracy, większe nierówności, a co najsmutniejsze, niewykorzystany ogromny potencjał wielu młodych ludzi.

[1] Badanie Santander "Polaków portfel własny: Edukacja w portfelu"
[2] https://www.brookings.edu/articles/high-quality-early-child-care-and-education-the-gift-that-lasts-a-lifetime/
[3] https://www.oecd.org/en/publications/reducing-inequalities-by-investing-in-early-childhood-education-and-care_b78f8b25-en/full-report/component-14.html

O Academy International
Academy International jest polską siecią placówek edukacyjnych, która od blisko 30 lat wspiera rozwój dzieci, oferując najwyższy poziom edukacji oraz autorskie programy rozwoju. Placówki obejmują spójną ścieżkę edukacyjną – od żłobka, przez przedszkole, aż po szkołę podstawową. Od 2013 roku Academy International realizuje nauczanie dwujęzyczne, umożliwiając uczniom rozwój kompetencji językowych w języku polskim i angielskim. Dzięki temu młodzi ludzie są doskonale przygotowani do wyzwań przyszłości. Autorskie programy, wykwalifikowana kadra i najwyższe standardy nauczania rozwijają w uczniach kreatywność, odpowiedzialność i samodzielność, oraz zapewniają doskonałe wyniki na egzaminach i pozwalają osiągać życiowe sukcesy.

Aleksandra Sykulska

Senior Account Executive Good One PR

+48 796 990 064

Małgorzata Pala

Account Executive Good One PR

796 990 015