Edukacja sensoryczna to więcej niż zabawa. Jak żłobki i przedszkola wspierają rozwój dzieci?

Integracja sensoryczna opiera się na założeniu, że prawidłowe przetwarzanie bodźców zmysłowych, takich jak dotyk, słuch, wzrok czy równowaga, jest kluczowe dla rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego dzieci. Przedszkola i żłobki poprzez zabawę oraz inne celowe działania pobudzające zmysły mogą wspierać harmonijny rozwój najmłodszych, dzięki czemu dzieci będą lepiej rozumieć świat i swoje miejsce w nim.

Katarzyna Lisowska-Bojar, ekspert Academy International wyjaśnia: – Właściwa integracja sensoryczna wspiera rozwój układu nerwowego, pozwalając dziecku na skuteczne zarządzanie bodźcami. Przykładowo, dziecko, które potrafi odróżnić istotne sygnały od tych mniej ważnych, jest w stanie skoncentrować się na wykonywanych zadaniach, co wpływa pozytywnie na jego wyniki w nauce i zdolność do pracy w grupie. Koordynacja ruchowa, wspierana przez zajęcia ruchowe i sensoryczne, pozwala na rozwijanie takich umiejętności jak równowaga, precyzja ruchów czy planowanie działań, co przekłada się na większą samodzielność dziecka.

Edukacja sensoryczna ma także ogromny wpływ na regulację emocji. Dzięki odpowiedniej motywacji dzieci uczą się rozpoznawać swoje potrzeby sensoryczne i zarządzać nimi, co pomaga im w trudnych sytuacjach, takich jak nowe wyzwania czy konflikty. Dziecko, które potrafi adekwatnie reagować na bodźce, lepiej radzi sobie z napięciem i stresem, co przekłada się na lepsze relacje z rówieśnikami i dorosłymi.

Żłobki i przedszkola odgrywają kluczową rolę w rozwijaniu zdolności sensorycznych dzieci, zapewniając im przestrzeń sprzyjającą doświadczaniu bodźców zmysłowych. Przedszkolne sale są często wyposażone w kąciki sensoryczne, gdzie dzieci mogą eksplorować różnorodne faktury, kolory i dźwięki. Znajdziemy tam np. ścieżki sensoryczne, tablice manipulacyjne czy pojemniki wypełnione materiałami o różnych właściwościach, takimi jak piasek czy ryż.

Dodatkowo, nowoczesne placówki coraz częściej inwestują w wewnętrzne sale zabaw, np. typu „kulki”, które zachęcają dzieci do aktywności fizycznej i rozwijania koordynacji. Równie istotne są zewnętrzne, ogrodzone place zabaw, które zapewniają bezpieczną przestrzeń do ruchu na świeżym powietrzu.

– Miejsca typu kąciki manipulacyjno-sensoryczne pozwalają na wprowadzenie aktywności fizycznych, które wspierają rozwój układu przedsionkowego i proprioceptywnego. Dzięki dobrze przemyślanej przestrzeni dzieci mogą swobodnie eksplorować otoczenie, rozwijając swoje zmysły oraz zdolności motoryczne w bezpiecznych i inspirujących warunkach – dodaje Katarzyna Lisowska-Bojar, ekspert Academy International

Codzienne zajęcia organizowane w żłobkach i przedszkolach powinny być prowadzone w taki sposób, aby angażować różne zmysły. Można to robić np. poprzez zabawy z masami plastycznymi, jak plastelina, ciastolina czy piasek kinetyczny, które rozwijają dotyk i małą motorykę. Również wspólne śpiewanie piosenek i słuchanie odgłosów natury pobudza zmysły słuchu i wzroku. Jednym ze sposobów wspierania rozwoju sensorycznego w żłobkach i przedszkolach są też zajęcia z sensoplastyki. To forma aktywności, która angażuje wszystkie zmysły dziecka: dotyk, wzrok, słuch, węch i smak. Pracując z różnorodnymi fakturami i zapachami, dzieci eksplorują świat w atmosferze radości i swobody, rozwijając swoje zdolności poznawcze i emocjonalne. Co istotne, sensoplastyka jest odpowiednia dla dzieci już od szóstego miesiąca życia, co czyni ją idealnym sposobem na wczesne wspieranie rozwoju sensorycznego w bezpieczny i angażujący sposób. Takie aktywności pomagają dzieciom budować pewność siebie i uczą pracy w grupie.

Aby zapewnić dziecku spójność i stałość aktywizacji, warto kontynuować działania sensoryczne również w domu. Proste aktywności, takie jak wspólne lepienie z mas plastycznych, budowanie z klocków, malowanie farbami czy organizowanie ścieżek sensorycznych, mogą być świetnym sposobem na wspieranie rozwoju zmysłów dziecka w codziennych sytuacjach. Takie podejście pozwala na tworzenie spójnego środowiska rozwojowego, w którym dziecko czuje się bezpieczne, zrozumiane i wspierane. Współpraca żłobków, przedszkoli i rodziców jest więc kluczowa dla osiągnięcia jak najlepszych efektów w rozwoju najmłodszych.

Dzieci z właściwie rozwiniętą integracją sensoryczną są bardziej otwarte na nowe doświadczenia, co wpływa na ich kreatywność i gotowość do eksplorowania świata. Właśnie dlatego edukacja sensoryczna powinna być elementem programów realizowanych w żłobkach i przedszkolach, zapewniając dzieciom najlepsze warunki do wszechstronnego rozwoju.