Kariera bez biurokracji – upskilling szansą na rozwój zawodowy

Według raportu “Future of Jobs 2025”[1] opublikowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne, aż 39 proc. aktualnych kompetencji zawodowych przestanie być potrzebnych w perspektywie najbliższych pięciu lat. Powodem są głównie zmiany technologiczne oraz reorganizacja modeli pracy. W odpowiedzi na te procesy aż 85 proc. pracodawców deklaruje, że nada priorytet podnoszeniu kwalifikacji obecnych pracowników[2].

Z „Barometru Rynku Pracy” wynika z kolei, że  największym zainteresowaniem wśród zatrudnionych cieszy się nauka języków obcych (42 proc. wskazań) oraz szkolenia zawodowe związane z wykonywaną pracą (ok. 37 proc. odpowiedzi)[3]. Natomiast kompetencje cyfrowe – takie jak obsługa programów, podstawy programowania, analiza danych czy media cyfrowe  – są priorytetem dla ponad 29 proc. respondentów[4]. Zainteresowanie takimi szkoleniami idzie w parze z rozwojem platform edukacyjnych – tysiące Polaków korzysta dziś z Coursery, Udemy, certyfikatów Google czy bezpłatnych szkoleń oferowanych przez PFR, ucząc się UX designu, AI, digital marketingu, frontendu czy grafiki.

Zdobycie nowych umiejętności to tylko pierwszy krok. Wielu specjalistów chce wykorzystać je w praktyce, testując siły jako freelancerzy. Problemem bywa jednak bariera formalna – obawa przed rejestracją działalności gospodarczej, obowiązkowymi składkami i biurokracją. Tymczasem wejście w świat freelancingu może być znacznie prostsze, niż się wydaje.

Zlecenia można realizować na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło lub zlecenie) oraz wystawiać faktury jako osoba fizyczna, np. za pośrednictwem dedykowanym ku temu platformom jak Useme, których dodatkową zaletą jest brak limitu przychodów. Alternatywą jest działalność nierejestrowana, czyli rozwiązanie stworzone z myślą o tych, którzy sprzedają towary lub usługi w ograniczonym zakresie. Taka forma pozwala legalnie oferować usługi bez konieczności opłacania składek ZUS, choć nadal wymaga rozliczenia przychodów w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36).

– Działalność nierejestrowana to wygodna forma rozpoczęcia zarobkowania, ale trzeba pamiętać o jej ograniczeniach. Jednym z kluczowych obostrzeń jest miesięczny limit przychodów – w 2025 roku wynosi on 3 499,50 zł, czyli 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Po jego przekroczeniu konieczne jest założenie działalności gospodarczej i zgłoszenie jej w CEIDG w ciągu siedmiu dni. Brak rejestracji może prowadzić do konsekwencji prawnych, takich jak grzywny czy naliczenie zaległych składek – zaznacza Żaneta Siwik, Product Marketing Lead w Useme w Useme, platformie wspierającej rozliczenia freelancerów.

Rozwój w kierunku freelancingu nie musi oznaczać rezygnacji z etatu. Wręcz przeciwnie – coraz więcej osób łączy stabilne zatrudnienie z realizacją dodatkowych projektów. To sposób na przetestowanie nowych umiejętności, zdobycie pierwszych klientów i budowanie portfolio, bez porzucania bezpieczeństwa, jakie daje etat. Warto jednak pamiętać o kilku kwestiach formalnych:

Przed rozpoczęciem pracy jako freelancer warto sprawdzić, czy w umowie o pracę nie znajdują się zapisy o poufności (NDA) lub zakazie konkurencji. Mogą one ograniczać możliwość pracy przy projektach zbliżonych do tych realizowanych dla obecnego pracodawcy, a także korzystania z firmowego know-how poza strukturą organizacyjną pracodawcy.

– Umowa o zachowaniu poufności ma na celu ochronę informacji wewnętrznych i nierzadko zakazuje ich wykorzystywania poza firmą, nawet jeśli nowe projekty nie są z nią bezpośrednio związane. Z kolei zakaz konkurencji może obejmować zlecenia w tej samej branży, a niedopełnienie zapisów takich umów może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi. Dlatego przed rozpoczęciem działalności pozaetatowej wskazane jest dokładne przeanalizowanie swoich zobowiązań, a w razie potrzeby – konsultacja prawna – zaznacza Żaneta Siwik z Useme.

Incydentalne korzystanie z firmowego komputera czy oprogramowania w celach prywatnych bywa tolerowane, ale nie powinno odbywać się bez zgody przełożonego. Zgodnie z orzecznictwem nie może to działać na szkodę pracodawcy ani stanowić elementu działalności zarobkowej.

Tworząc portfolio, warto zadbać o zgodność z prawem autorskim i uczciwe przypisanie udziału w projektach. W przypadku niemożliwości pokazania efektów pracy etatowej – warto przygotować własne próbki lub zrealizować projekt pokazowy.

Choć klienci obecnego pracodawcy mogą wydawać się naturalną grupą docelową, ich przejmowanie może zostać uznane za działanie na szkodę firmy – i skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi lub dyscyplinarnymi. Jeśli chcemy rozwijać i przetestować w praktyce pozyskane niedawno umiejętności, warto szukać zleceń na portalach z ogłoszeniami o pracę czy specjalnych platformach dla freelancerów, jak również w grupach tematycznych w mediach społecznościowych. 

– Współczesny rynek pracy coraz częściej premiuje elastyczność, chęć nauki i umiejętność szybkiego dostosowania się do zmian. Rozwijanie nowych umiejętności nie musi oznaczać rezygnacji z dotychczasowej pracy ani radykalnej zmiany zawodowej. Dzięki takim rozwiązaniom jak działalność nierejestrowana, umowy cywilnoprawne czy platformy do rozliczeń z klientami, możliwe jest legalne i bezpieczne testowanie nowych ścieżek zawodowych bez konieczności zakładania firmy i ponoszenia kosztów składek ZUS. Taka formuła pozwala zdobywać pierwsze zlecenia, budować doświadczenie i sprawdzać, jak nowa wiedza sprawdza się w praktyce, a jednocześnie zachować stabilność etatu. To realna szansa na rozwój zawodowy bez biurokratycznych barier, we własnym tempie i na własnych zasadach – podsumowuje Przemysław Głośny, prezes zarządu Useme.