Kalendarz ogrodnika: siejemy lawendę

Lawenda (Lavandula) to roślina pochodząca z regionu Morza Śródziemnego, gdzie od wieków cieszy się ogromną popularnością. Znana jest ze swoich licznych gatunków i odmian, które różnią się kolorem kwiatów, wysokością oraz wymaganiami dotyczącymi uprawy. Lawenda jest rośliną wieloletnią, która doskonale znosi suszę i jest odporna na szkodniki. Jej intensywny, kojący zapach sprawia, że często jest stosowana w produkcji olejków eterycznych czy kosmetyków. Jakie są inne walory tej rośliny?

Lawenda oferuje wiele korzyści jej posiadaczom. Oprócz zachwycających, fioletowych kwiatów, które dodają uroku każdemu ogrodowi, działa także relaksująco i uspokajająco. Można wykorzystać ją w swojej kuchni do aromatyzowania potraw, napojów oraz deserów, a także do mieszanki ziół prowansalskich. Ponadto lawenda ma wiele właściwości leczniczych. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Wykazuje też działanie kojące – niweluje bóle głowy, bezsenność czy stres. Nie można pominąć również walorów dekoracyjnych, gdyż nada się ona idealnie do bukietów, dekoracji wnętrz oraz tworzenia pachnących ścieżek ogrodowych i obwódek rabat kwiatowych. A jaki ma wpływ na ekosystem?

– Lawenda jest nieocenionym elementem zdrowego ogrodu. Jej obecność przyciąga pożyteczne owady, takie jak pszczoły i motyle, które odgrywają kluczową rolę w zapylaniu roślin. To nie tylko wspomaga bioróżnorodność, ale również zwiększa plony warzyw i owoców. Ponadto lawenda działa jak naturalny środek odstraszający szkodniki, takie jak komary i mszyce, co pozwala na ograniczenie stosowania pestycydów. W ten sposób sadzenie lawendy przyczynia się do stworzenia bardziej zrównoważonego i ekologicznego ogrodu – wyjaśnia Joanna Legutko, doradca ogrodniczy, wiceprezes zarządu przedsiębiorstwa W.Legutko.

Lawendę można siać na rozsadę od wczesnej wiosny, zazwyczaj od marca do czerwca, gdy temperatura gleby osiągnie około 10-15°C. Dobry czas na wysiew jest także jesienią najlepiej na początku października – wtedy, gdy roślina naturalnie rozsiewa nasiona. W tym terminie można siać lawendę na rozsady w inspekcie lub bezpośrednio do gruntu.

– Sadzonki z obydwu terminów siewu należy sadzić do gruntu od lipca do sierpnia. Nasiona lawendy przed wysianiem muszą być poddane zabiegowi stratyfikacji, czyli przechłodzeniu. Jeśli wybierasz siew jesienny nie musisz tego robić – rozsady zostawione w inspekcie lub wysiane do gruntu w sposób naturalny będą poddane niskiej temperaturze. W przypadku rozmnażania wiosną należy umieścić nasiona w lodówce na ok. 3 tygodnie przed siewem – podpowiada Joanna Legutko, doradca ogrodniczy, wiceprezes zarządu przedsiębiorstwa W.Legutko.

Aby przygotować glebę do wysiewu lawendy, warto zadbać, by była lekka, dobrze przepuszczalna i miała neutralne pH. Zbyt ciężka gleba może prowadzić do gnicia korzeni, dlatego dobrze jest wzbogacić ją piaskiem, aby poprawić drenaż. Nasiona należy wysiewać na głębokość od 0,5 do 1 cm, w rozstawie 40 × 40 cm, a następnie delikatnie przykryć cienką warstwą ziemi.

Pielęgnacja lawendy należy do stosunkowo prostych. Najlepsze miejsce na zasadzenie to słoneczne stanowisko. Roślina potrzebuje co najmniej 6 godzin słońca dziennie, aby dobrze rosnąć i obficie kwitnąć. W pierwszym roku po posadzeniu lawenda wymaga regularnego podlewania, aby system korzeniowy dobrze się rozwijał. Ważne jest jednak, aby nie przelewać rośliny – gleba powinna być wilgotna, ale nie mokra. Należy unikać podlewania łodyg i kwiatostanów, strumień wody powinien być skierowany na glebę. Starsze rośliny natomiast są bardziej odporne na suszę. Podlewamy je umiarkowanie, najlepiej wcześnie rano, aby uniknąć nadmiernej wilgotności w nocy, co mogłoby sprzyjać rozwojowi chorób. Lawenda nie ma też dużych wymagań nawozowych. Zaleca się stosowanie środków o niskiej zawartości azotu i wysokiej zawartości potasu oraz fosforu, najlepiej naturalnych. Warto przeprowadzać je dwa razy w sezonie: na początku wiosny i po pierwszym przycinaniu.

– Regularne przycinanie lawendy jest kluczowe dla jej zdrowego wzrostu i bujnego kwitnienia. Wiosenne przycinanie, tuż po ustąpieniu przymrozków, pobudza roślinę do intensywnego wzrostu i obfitego kwitnienia. Natomiast drugie przycinanie, wykonywane po zakończeniu okresu kwitnienia pod koniec lata, polega na usunięciu przekwitłych kwiatostanów oraz nadaniu roślinie zwartych kształtów. Ta praktyka zapobiega drewnieniu gałązek, co jest niezbędne dla utrzymania zdrowia rośliny i jej estetycznego wyglądu przez wiele lat – doradza Joanna Legutko.

Lawendę wąskolistną można zimować na zewnątrz. Zaleca się jednak zabezpieczanie jej przed mrozem. Można to zrobić poprzez okrycie rośliny gałązkami sosnowymi, słomą lub specjalną agrowłókniną. Warto również usypać kopczyk z ziemi wokół podstawy, co ochroni korzenie przed przemarzaniem. Inne gatunki, bardziej wrażliwe na mróz jak np. lawenda francuska należy przechowywać w widnych, chłodnych pomieszczeniach, gdyż mogą przemarznąć.

Lawenda to wyjątkowa roślina, która wnosi do ogrodu nie tylko piękno i aromat, ale posiada również liczne walory prozdrowotne. Wystarczy odrobina troski, która pozwoli nam cieszyć się bujnymi, pachnącymi krzewami przez wiele lat, a także korzystać z wszechstronnych zastosowań tej rośliny w domu i ogrodzie.