Czwarta edycja raportu Circular Fashion Index (CFX), opracowanego przez międzynarodową firmę doradczą Kearney pokazuje, że większość światowych marek podejmuje niewystarczające decyzje z punktu widzenia ekologii i gospodarki o obiegu zamkniętym. Analizie w skali numerycznej poddano 235 podmiotów, które oceniano pod względem zastosowania zrównoważonych praktyk w ciągu ostatniego roku. Eksperci Kearney przyznawali punkty od 1, co oznaczało najmniejszą poprawę, do 10 oznaczające najistotniejszą zmianę. Tegoroczna średnia wynosi jedynie 3,2 punktów, co daje niewielką poprawę w porównaniu z 2023 rokiem. Autorzy raportu podkreślają, że tempo zmian jest zbyt wolne, a najwięksi gracze tacy jak Zara czy Uniqlo nadal robią zbyt mało w kontekście wprowadzenia bardziej zrównoważonych rozwiązań.
Jak podkreśla raport Kearney, branży odzieżowej nadal brakuje konsekwencji. Z jednej strony firmy dużo mówią na temat zrównoważonego rozwoju i gospodarki obiegu zamkniętego, a z drugiej podejmują stosunkowo mało działań, które mogą przynieść realne zmiany. Fakt ten jest widoczny szczególnie w debatach nad wyborem materiałów, dotyczących tego, co ma większy wpływ na redukcję emisji CO2 lub mniejsze zużycie wody.
Eksperci z Kearney PERLab przeprowadzili ocenę cyklu życia produktów, porównując wpływ najpopularniejszych tworzyw, czyli bawełny i poliestru, na środowisko naturalne. W badaniu uwzględniającym różnice między tymi materiałami stwierdzono, że zużycie zasobów ziemi i wody w fazie produkcji surowców dla bawełny jest wyższe w porównaniu do poliestru. Z drugiej strony, emisje gazów cieplarnianych (GHG) podczas produkcji włókien poliestrowych są wyższe niż w przypadku bawełny.
– Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, co ma bardziej negatywny wpływ na środowisko w całym cyklu życia produktów stworzonych z tych dwóch materiałów. Chociaż rozmowy na ten temat są ważne, to często skupiają się tylko na jednym aspekcie problemu, pomijając szerszą perspektywę. Obecne analizy zwykle obejmują jedynie ograniczony fragment cyklu życia odzieży, co prowadzi do błędnych wniosków. Brakuje jednak ogólnie przyjętych standardów w branży, które pozwoliłyby na wypracowanie jednolitych rozwiązań. Choć rozmowy na ten temat cały czas trwają, to niewiele z nich wynika – mówi Adam Rusiecki, dyrektor z warszawskiego biura Kearney.
Wyniki Circular Fashion Index 2024
W tegorocznej, czwartej odsłonie raportu Circular Fashion Index, specjaliści Kearney rozszerzyli zakres badań o 20 proc., analizując sytuację 235 firm zajmujących się produkcją i sprzedażą odzieży w pięciu kategoriach – moda, bielizna, odzież sportowa, ubrania outdoorowe oraz obuwie. Dodatkowo przedsiębiorstwa te zostały podzielone na cztery segmenty – luksusowy, premium, masowy i fast fashion. W indeksie wzięto pod uwagę firmy z 18 krajów na całym świecie, w tym po raz pierwszy, także z Japonii.
Ocenie zostały poddane działania marek, wprowadzone w ciągu ostatniego roku, które miały przybliżyć je do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Praktyki te były mierzone w skali numerycznej, gdzie 10 punktów oznacza największą poprawę, a 1 najmniejszą. Tegorocznym rezultatem jest średni wynik wynoszący 3,2 punktów, co oznacza wzrost o około 0,2 punktu względem 2023 roku. Warto podkreślić również wzrost o 0,3 punktu w zakresie stosowania zasad cyrkularnego projektowania w segmencie luksusowym i masowym. W porównaniu z 2020 rokiem wynik ten poprawił się średnio o 1,2 punktu, co potwierdza rosnącą świadomość branży na temat gospodarki o obiegu zamkniętym.
Globalni giganci nie radzą sobie najlepiej, ale są wyjątki
Dziesięć najlepiej ocenionych marek, które stosują działania mody cyrkularnej nie osiągnęły znaczącego postępu w ciągu ostatniego roku. Wśród nich znalazły się The North Face, Gucci, Levi’s, Lululemon, Madewell, OVS, Patagonia, Coach, Lindex oraz Gant. Ta ostatnia, jako jedyna firma w rankingu, odnotowała znaczący wzrost pozycji, dzięki szerszemu wdrożeniu zasad projektowania cyrkularnego oraz rozszerzeniu usługi wynajmu ubrań.
W przypadku marek fast fashion największą poprawę osiągnęły Uniqlo, Zara oraz Coach. Ostatnia z wymienionych znacząco polepszyła komunikację w zakresie gospodarki cyrkularnej oraz zwiększyła udział materiałów z recyklingu, dzięki powstaniu submarki Coachtopia w 2023 roku. Zara natomiast rozwinęła swoją platformę pre-owned, oferującą usługi naprawy, wymiany i bezpiecznej utylizacji ubrań, obecną w niektórych krajach europejskich. Z kolei Uniqlo zapoczątkowało projekt „Furugi”, rozwijający segment ubrań z drugiej ręki.
Circular Fashion szansą dla branży
Większość zbadanych przez Kearney marek znajduje się na wczesnym etapie wdrażania strategii cyrkularności, skupiając się głównie na doborze surowców i komunikacji uświadamiającej na temat właściwych wyborów konsumenckich. Coraz więcej firm podkreśla znaczenie ponownego wykorzystania tworzyw oraz materiałów pozyskiwanych w sposób zrównoważony na swoich stronach internetowych. Działania te wciąż pozostają jednak niewystarczające.
– Gospodarka o obiegu zamkniętym jest szansą na bardziej zrównoważony rozwój zarówno dla globalnych marek modowych, jak i mniejszych firm lokalnych. Dla dużych graczy cyrkularne praktyki oznaczają możliwość budowania bardziej odpowiedzialnego wizerunku i wdrażania nowych modeli, jak wynajem czy sprzedaż odzieży używanej, co przedłuża cykl życia produktów i obniża koszty surowcowe. Mniejsze marki mogą natomiast szybciej adaptować innowacje związane z obiegiem zamkniętym, wyróżniając się na rynku unikalnymi, ekologicznymi produktami. Takie podejście odpowiada rosnącym oczekiwaniom konsumentów i wymogom regulacyjnym, przynosząc korzyści ekonomiczne i środowiskowe – dodaje Adam Rusiecki z Kearney.
